prawda czy fałsz – częstokroć
może tak samo zaważyć na ich życiu,
a zwłaszcza na ich losie,
jak własne ich uczynki.
- Wiktor Hugo „Nędznicy”
Być świętym – to wyjątek.
Być sprawiedliwym – to zasada.
Błądźcie, upadajcie, grzeszcie,
ale bądźcie sprawiedliwi!
Jak najmniej grzeszyć –
oto ludzkie prawo. Nie grzeszyć
wcale to marzenie anioła.
Wszystko co ziemskie, podlega
grzechowi. Grzech jest ciążeniem
ku ziemi.
- Wiktor Hugo „Nędznicy”
Niewinność sama w sobie jest koroną.
Tytułów jej nie trzeba. W purpurze
czy łachmanach, zawsze jest równie dostojna.
- Wiktor Hugo „Nędznicy”
Nie lękajmy się nigdy złodziei ani morderców.
To niebezpieczeństwa zewnętrzne,
niebezpieczeństwa błahe. Lękajmy się
samych siebie. Przesądy oto złodzieje!
Występki – oto mordercy!
Prawdziwie wielkie niebezpieczeństwa
są wewnątrz nas. Cóż, z tego, że ktoś
zagraża naszemu zdrowiu czy kieszeni!
Myślmy tylko o tym, co grozi naszej duszy.
- Wiktor Hugo „Nędznicy”
Szczyt naiwności jest niekiedy szczytem
wyrafinowania. Tak bywa.
- Wiktor Hugo „Nędznicy”
(...) każda nasza namiętność – nawet
miłość – ma swój żołądek, którego nie należy
przeładowywać. Trzeba zawsze umieć w porę
napisać słowo finis, opanować się, gdy zachodzi
potrzeba, przymknąć na klucz swoje apetyty,
przykroić cugli zachciankom i samego siebie
wziąć za łeb.
- Wiktor Hugo „Nędznicy”
Małżeństwo to szczepionka,
albo się przyjmie dobrze, albo źle.
- Wiktor Hugo „Nędznicy”
Powiedziano gdzieś, że błądzić jest
rzeczą ludzką, ja zaś mówię, że
błądzić jest rzeczą miłości.
- Wiktor Hugo „Nędznicy”
Książka to chłodny, lecz pewny przyjaciel.
- Wiktor Hugo „Nędznicy”
Najważniejsze szczęście w życiu to
świadomość, że się jest kochanym;
kochanym dla samego siebie, a raczej
kochanym pomimo samego siebie.
- Wiktor Hugo „Nędznicy”
(...) nie może być w człowieku nic
naprawdę nieomylnego i cechą
instynktu jest właśnie to, że daje
się zmylić, omamić, oszukać.
W przeciwnym razie instynkt
przewyższałby rozum i zwierzę byłoby
bardziej świadome niż człowiek.
- Wiktor Hugo „Nędznicy”
Aby zostać świętym w oczach Boga, musi
okryć się hańbą w oczach ludzi.
- Wiktor Hugo „Nędznicy”
Cóż może być bardziej przejmującego
i smutnego od widoku tysiąca rzeczy
oglądanych po raz pierwszy i ostatni?
Podróżować – to rodzić się i umierać
co chwila.
- Wiktor Hugo „Nędznicy”
Wszystko, z czego składa się życie,
nieustannie ucieka przed nami.
Ciemności splatają się z jasnością;
po olśnieniu – zaćmienie. Patrzymy,
spieszymy się, wyciągamy ręce,
alby uchwycić to, co mija. Każde
zdarzenie to zakręt na drodze;
i nagle nadchodzi starość. Odczuwasz
jakiś wstrząs, wokoło są ciemności
i majaczą tajemnice drzwi. Posępny
rumak, zwany życiem, który cię
wiódł, zatrzymuje się – i widzisz,
że wyprzęga go w mroku ktoś
nieznany, ktoś z zasłoniętym obliczem.
- Wiktor Hugo „Nędznicy”
(...) ci bowiem, którzy dokonują
czynów ponad zwykłą miarę,
zawsze mogą mieć pewność, iż
znajdą w tłumie usłużne ręce.
- Wiktor Hugo „Nędznicy”
Nasze radości są utkane z cienia.
Ostatni uśmiech należy do Boga.
- Wiktor Hugo „Nędznicy”
Dwa stworzenia na tym świecie zdolne są
zadrżeć aż do głębi swojego jestestwa:
matka, gdy odnajdzie dziecko, i tygrys,
gdy odnajdzie łup
- Wiktor Hugo „Nędznicy”
Są chwile, w których okropne przypuszczenia
oblegają nas jak tłum furii i siłą wdzierają
się nam do mózgu. Gdy chodzi o tych, których
kochamy, przezorność nasza zdolna jest
wymyślić tysiące szaleństw.
- Wiktor Hugo „Nędznicy”
Dobre myśli, podobnie jak i złe,
mają swe niezgłębione przepaści.
- Wiktor Hugo „Nędznicy”
Najlepszy nawet człowiek nie jest
wolny od samolubnych myśli.
- Wiktor Hugo „Nędznicy”
Dzieci przyjmują od razu i całkiem po prostu
radości i szczęście, ponieważ same są z natury
swej radością i szczęściem.
- Wiktor Hugo „Nędznicy”
Równie trudno sobie wyobrazić małą
dziewczynkę bez lalki jak kobietę
bez dziecka, i obie są prawie
równie nieszczęśliwe
- Wiktor Hugo „Nędznicy”
(...) taka jest dola ludzkości,
że skazana została na wieczny bój
z widmami. Cień trudno chwycić
za gardło i powalić.
- Wiktor Hugo „Nędznicy”
Wiadomo, że jest filozofia,
która przeczy istnieniu nieskończoności.
Jest również filozofia, znana w patologii
która przeczy istnieniu słońca;
ta filozofia zwie się ślepotą.
- Wiktor Hugo „Nędznicy”
W radości, którą sprawiamy innym,
zachwycające jest to, że nie blednie
ona jak każde odbicie, lecz, przeciwnie,
wraca do nas jeszcze promienniejsza.
- Wiktor Hugo „Nędznicy”
Myśl jest pracą umysłu, marzenie jego rozkoszą.
Kto myśl zastępuje marzeniem, ten nie odróżnia
pożywienia od trucizny
- Wiktor Hugo „Nędznicy”
Wzniosły jest stan duszy, która kocha i cierpi
- Wiktor Hugo „Nędznicy”
Biel dziewczęcej duszy, złożona z chłodu
i wesołości, podobna jest do śniegu.
Topniej w promieniach swego słońca -
miłości
- Wiktor Hugo „Nędznicy”
Cierpienie ma tę właściwość,
że odsłania dziecinne strony człowieka.
- Wiktor Hugo „Nędznicy”
Sprowadzenie wszechświata do jednej istoty;
rozszerzenie jednej istoty aż do Boga -
oto czym jest miłość.
- Wiktor Hugo „Nędznicy”
Miłość to pozdrowienie,
które aniołowie ślą gwiazdom
- Wiktor Hugo „Nędznicy”
Jakże smutna jest dusza, gdy smutna
jest z miłości. Jakąż pustkę stwarza
nieobecność istoty, która wypełnia cały świat.
O, to wielka prawda, że istota ukochana
staje się Bogiem. I Bóg mógłby być o to
zazdrosny, gdyby ten Ojciec wszechrzeczy nie
stworzył świata dla duszy, a duszy – dla miłości
- Wiktor Hugo „Nędznicy”
Bóg kryje się we wszystkim, lecz wszystko
kryje nam Boga. Rzeczy są czarne, ludzie
nieprzejrzyści. Kochać kogoś -
to uczynić go przejrzystym.
- Wiktor Hugo „Nędznicy”
Niektóre myśli to modlitwy.
Są chwile, w których niezależnie
od postawy ciała – dusza korzy się
na klęczkach.
- Wiktor Hugo „Nędznicy”
Wszystkie dzieła boże stworzone
są po to, by służyć miłości.
- Wiktor Hugo „Nędznicy”
Jedynie miłość może wypełnić sobą wieczność.
Nieskończoności trzeba tego, co niewyczerpane
- Wiktor Hugo „Nędznicy”
Miłość jest częścią duszy; tę samą ma naturę.
Podobnie jak ona, jest iskrą bożą,
podobnie jak ona nie podlega zepsuciu,
jest niepodzielna i wiecznotrwała.
To ogień, który jest w nas nieśmiertelny,
nieograniczony; nic go ugasić ani ograniczyć
nie zdoła. Czujemy jego żar przenikający
aż do kości i widzimy, jak promieniowaniem
swoim sięga nieba.
- Wiktor Hugo „Nędznicy”
Patrzysz na gwiazdę z dwóch powodów:
bo jest świetlista i nieodgadniona.
A masz przy sobie jasność jeszcze słodszą
i tajemnicę bardziej niezbadaną: Kobietę
- Wiktor Hugo „Nędznicy”
Każdy z nas – kimkolwiek jest – ma
istotę niezbędną mu do życia jak
powietrze. Jeśli jej zabraknie, brak nam
tchu, dusimy się. I umieramy. Straszna
to rzecz – śmierć z braku miłości.
To zatrucie duszy.
- Wiktor Hugo „Nędznicy”
Prawdziwa miłość wpada w rozpacz
lub w zachwycenie z powodu zgubionej
rękawiczki czy znalezionej chustki,
a potrzebuje wieczności dla swego
poświęcenia i swoich nadziei. Składa
się z tego, co nieskończenie wielkie,
i z tego, co nieskończenie małe
- Wiktor Hugo „Nędznicy”
Miłości wszystkiego mało: ma szczęście,
pożąda raju; ma raj, pożąda nieba.
O wy, którzy kochacie, wszystko to jest
w miłości. Trzeba tylko umieć to w niej
znaleźć. Miłość ma to samo, co ma niebo -
kontemplację, i coś więcej,
niż ma niebo – rozkosz.
- Wiktor Hugo „Nędznicy”
Wy, co cierpicie z miłości,
kochajcie jeszcze goręcej.
Śmierć z miłości to życie.
- Wiktor Hugo „Nędznicy”
Miłość to cudowne zachłyśnięcie
się powietrzem raju
- Wiktor Hugo „Nędznicy”
Wielka to rzecz – być kochanym!
Większa jeszcze – kochać!
Dzięki namiętności serce staje się
bohaterskie. Wszytko co ma w sobie,
jest czyste, wszytko, na czym się wesprze,
jest wzniosłe i wielkie. Nie zakiełkuje w nim,
żadna zła myśl. Jak pokrzywa nie wyrośnie
na lodowcu. Dusza wyniosła i pogodna,
niedostępna dla pospolitych namiętności
i wzruszeń, góruje nad chmurami i mrokiem
tego świata, nad szaleństwem, kłamstwem,
nienawiścią, próżnością i nędzą, zamieszkuje
lazury nieba i czuje tylko głębokie, ukryte
wstrząsy losu, jak szczyty gór czują
trzęsienie ziemi
- Wiktor Hugo „Nędznicy”
Na pewnym szczeblu nędzy człowiek
w swym odrętwieniu nie złorzeczy już złu
i nie dziękuje za dobroć.
- Wiktor Hugo „Nędznicy”
Ocalić od zapomnienia, utrzymać na
powierzchni bodaj fragment jakiejkolwiek
mowy, którą człowiek się posługiwał,
a która zniknęłaby, to ocalić jeden
z elementów, dobrych czy złych, które
formują lub deformują cywilizację,
to pomnożyć i służyć samej cywilizacji.
- Wiktor Hugo „Nędznicy”
Ludzie rozważni rzadko używają określenia:
szczęśliwi i nieszczęśliwi. Na tym świecie,
który jest wyraźnie przedsionkiem innego świata
nie ma szczęśliwych. Ludzie światli i ludzie
ciemni – oto prawdziwy podział ludzkości
- Wiktor Hugo „Nędznicy”
Miłość nie zna celów pośrednich – gubi lub zbawia.
Cały los człowieka zawiera się w tym dylemacie;
żadna siła fatalna nie stawia tak niebłagalnie,
jak miłość, dylematu: zguba albo zbawienie.
Miłość jest życiem, jeśli nie jest śmiercią;
kolebką, ale także i trumną. To samo uczucie
szepce w sercu człowieka „nie” i „tak”.
Ze wszystkich dzieł Boga serce ludzkie daje
najwięcej światła – i niestety – najwięcej mroku.
- Wiktor Hugo „Nędznicy”
„Prawienie komplementów” ukochanej jest pierwszą
formą pieszczoty, pół odwagą, która próbuje swoich sił.
Komplement – to jakby pocałunek poprzez zasłonę.
Jest w nim dotknięcie zmysłowości słodkiej, lecz ukrytej.
- Wiktor Hugo „Nędznicy”
Kobieta czuje i mówi, wiedziona tkliwym
a nieomylnym instynktem serca. Nikt tak jak ona
nie potrafi mówić rzeczy miłych, a zarazem
głębokich. Słodycz i głębia; oto istota nieba
- Wiktor Hugo „Nędznicy”
Najistotniejszą oznaką miłości jest
rozrzewnienie, niekiedy trudne prawie
do zniesienia
- Wiktor Hugo „Nędznicy”
Kochanie zastępuje myślenie. Miłość -
to żarliwe zapomnienie o wszystkim,
co nie jest miłością.
- Wiktor Hugo „Nędznicy”
Błędem jest mniemać, że szczęśliwa i czysta
miłość prowadzi człowieka do stanu
doskonałości; prowadzi go tylko (...)
do stanu zapomnienia. W takich okolicznościach
człowiek zapomina być złym, lecz zapomina
również być dobrym. Znika gdzieś wdzięczność,
obowiązek, pamięć rzeczy ważnych i niemiłych
- Wiktor Hugo „Nędznicy”
U kresy życia – umrzeć znaczy odejść,
w początku życia – odejść znaczy umrzeć
- Wiktor Hugo „Nędznicy”
(...) w okresie pierwszej miłości
bierze się ciało dużo wcześniej niż duszę;
(...) a czasem duszy nie bierze się wcale
- Wiktor Hugo „Nędznicy”
Są chwile, w których kobieta – niby
chmurna bogini – przyjmuje kult miłości
- Wiktor Hugo „Nędznicy”
Gdy boleść przekroczy pewne granice,
najbardziej niezłomna cnota zaczyna się chwiać
- Wiktor Hugo „Nędznicy”
Taka jest miłość, szybko osusza swe łzy,
uważa cierpienie za rzecz niepotrzebną
i nie przyjmuje go. Młodość to uśmiech
przyszłości do tego, co nieznane i co nie
jest nią samą. Szczęście jest dla niej
naturalnym stanem. Wydaje się, że
oddycha nadzieją
- Wiktor Hugo „Nędznicy”
Los stawia czasem człowieka na samej
krawędzi niemożliwości, poza którą
życie jest już tylko przepaścią
- Wiktor Hugo „Nędznicy”
Miłość to głupota ludzi i mądrość Boga.
- Wiktor Hugo „Nędznicy”
Przeznaczenie nie biegnie prostą drogą,
ale ściele się przed oczyma człowieka,
jak równa aleja; ma swoje ślepe zaułki,
ciemne zakręty, nieznane rozdroża,
prowadzące w różne kierunki
- Wiktor Hugo „Nędznicy”
Trzeba być oswojonym ze spotkaniami
z nieubłaganym przeznaczeniem,
aby mieć odwagę spojrzeć w oczy pewnym
problemom, które stają przed nami w całej
swej okropnej nagości. Z tym okrutnym znakiem
zapytania kryje się dobro albo zło.
Jak postąpisz?
- Wiktor Hugo „Nędznicy”
Obudzenie sumienia to wielkość duszy
- Wiktor Hugo „Nędznicy”
Umierać – to nic; straszne jest nie żyć
- Wiktor Hugo „Nędznicy”
